NOTARII

NOTARII

dicebantur apud Romanos servi, qui acta et dictata in iudicio, vel extra iudicium Notis vel literis excipiebant. Notas enim, de quibus supra, a literis non sine ratione separat Manilius, cum ait l. 4. v. 197.

——— Cui litera verbum est,

Quique Notis linguam superet.

Eorum meminit Scaevola leg. 41. §. Seio, ff. de fidei comm. Libert. Seio auri libras tres et Stichum Notarium, quem peto manumittas. Paulus l. 2. Respons. Lucius Titius miles Notario suo testamentum scribendum Notis dictavit, et antequam literis perscriberetur, vitâ functus est etc. Commendabantur a velocitate excipiendi: Manilius loc. cit.

Hic et Scriptor erit velox cui litera verbum est,

Quique notis linguam superet, versummque loquentis

Excipiens, longas nova per compendia voces.

Senec. Ep. 90. Quid verborum notas, quibus quamvis citata excipitur oratio, et celeritatem linguae manus sequitur? Vilissimorum mancipiorum ista commenta sunt. Quae verba impetere videntur dictum Isidori, qui asserit Senecam contractô omnium digestôque, et auctô numero opus effecisse in quinque milia Notarum, ut supra vidimus, Origin. l. 1. c. 21. Basilius quoque in Ep. οἱ λόγοι, ait, τὴν φύσιν ὑπόπτερον ἔχουσι, διὰ τοῦτο σημείων χρήζουσιν, ἵνα ἱπταμένων αὐτῶν λάβῃ τὸ τάχος ὁ γράφων: Ubi per σημεῖα, non literas, sed Notas intelligit, quarum inventionem nonnulli Tullio Tyroni, alii Maecenati, alii aliis tribuunt, ut visum. Martialis quoque velocitatem Notario peculiarem facit l. 10. Epigr. 62. v. 4.

Nec calculator, aut Notarius velox.

Quandoque tamen pro Amanuensi Notarius sumitur, ut ex Plinio, l. 9. Ep. 36. et Gregorio, Dialog. discimus. Alii ab his Notarit Principis fuêre, quorum meminit Cassiodorus, l. 6. c. 16. erant enim hi Principi a secretis, ut olim Scribae apud Graecos, tefte Corn. Nepote in Eumene c. 1. Erant autem Notariorum thecae, quibus includebantur styli et pugillaria. Ammian. l. 28. Maxime cum haec eadem numerantes, Norarii Prope 30. adsistant cum thecis et pugillaribus tabulis. Vide infra in voce Pugillaria, et plura

hanc in rem, apud Laur, Pignorium Comment. de Servis, ubi etiam Notariarum meminit, et Tit. Popman. tr. de Operis Serverum, nec non supra voce Logographi ac infra in voce Tachygraphia.